NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
إِبْرَاهِيمُ
بْنُ مُوسَى
أَخْبَرَنَا
ابْنُ أَبِي
زَائِدَةَ
عَنْ عِكْرِمَةَ
بْنِ
عَمَّارٍ
عَنْ إِيَاسِ
بْنِ سَلَمَةَ
بْنِ
الْأَكْوَعِ
عَنْ أَبِيهِ
أَنَّ رَجُلًا
عَطَسَ
عِنْدَ
النَّبِيِّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالَ لَهُ
يَرْحَمُكَ
اللَّهُ
ثُمَّ عَطَسَ
فَقَالَ النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
الرَّجُلُ
مَزْكُومٌ
(İyas b. Seleme'nin)
babasından (rivayet edildiğine göre);
Bir adam Nebi
(s.a.v.)'in yanında aksırmış da Nebi (s.a.v.) ona:
"Yerhamukellah"
diye dua etmiş. Sonra (adam yine) aksırmış. Bunun üzerine Nebi (s.a.v.):
"Bu adam
nezledir" buyurmuş (ve teşmitten vazgeçmiş.)
İzah:
Müslim, zühd: Tirmizî,
edeb; İbn Mace, edeb, Darimî, istizan; Ahmed b. Hanbel IV, 46, 50.
Bu babda yer alan
hadis-i şerifler bir mecliste aksıran bir kimseye, üçüncü defa aksırana kadar
"yerhamükallah" diye dua etmeye devam edileceğini, dördüncü defa
aksırmasının ise onun nezle olduğuna delalet edeceğinden, yanında bulunan kimselerin
artık duaya devam edip etmemekte muhayyer olacaklarını, isterlerse bundan
sonrakiler için dua edebileceklerini, istemezlerse dua etmeyi kesebileceklerini
ifade etmektedir.
Hafız İbn Hacer, bu
mevzuda gelen rivayetleri ayrıntılı bir şekilde tetkik ettikten sonra "bir
mecliste üç defa aksıran bir kimsenin daha sonraki aksırmaları için dua etmek
mecburiyeti yoktur" demiştir. Tahavî, Merâki'l-Felâh haşiyesinde, Kâsânî,
Bedayiüssanayi'de İbn Abidin, ed-Durrül Muhtar haşiyesinde, İbn Nüceym'de
el-Bahrürâik'te tilavet secdesini açıklarken "bir mecliste birden fazla
okunan secde ayeti için birden fazla secde etmek gerekmediği gibi, üçten fazla
aksırmalar için de teşmit gerekmez." demişlerdir.